Carnivore diyet, yalnızca hayvansal kaynaklı gıdaların tüketildiği, tamamen sıfır karbonhidrat odaklı bir beslenme modelidir. Temel olarak et, balık, yumurta ve hayvansal yağlardan oluşur. Diyette bitkisel lifler, sebzeler, meyveler, tahıllar ve baklagiller yer almaz. Makro dağılımı tamamen protein ve yağ ağırlıklıdır.
Bu diyetin savunucuları, basit içeriği sayesinde sindirim yükünü azalttığını, inflamasyonu düşürdüğünü ve zihinsel keskinliği artırdığını öne sürer. Eleştirmenler ise uzun vadeli sürdürülebilirliği, vitamin-mineral eksikliği ve kolesterol üzerindeki etkileri konusunda uyarılarda bulunur.
Carnivore diyetin mantığı nasıl çalışır?
- Karbonhidrat sıfırlanır: Vücut glikoz yerine ketonları kullanmaya başlar.
- Basit gıda seçimi: Hazır ürünler, katkı maddeleri, işlenmiş gıdalar tamamen çıkar.
- Protein ve yağ dengesi: Günlük enerji ihtiyacı büyük ölçüde hayvansal yağdan karşılanır.
- Ketojenik etki: Keto diyetin daha katı bir versiyonudur; sebze ve kuruyemişe bile izin verilmez.
Bu nedenle carnivore diyet, metabolizmayı hızlı bir şekilde ketozis benzeri bir duruma sokabilir.
Carnivore Diyetin Olası Faydaları
1. Sindirim Kolaylığı
Bitkisel lif, gluten veya FODMAP içermediği için özellikle irritabl bağırsak sendromu (IBS), şişkinlik ve gaz problemi yaşayan kişilerde rahatlama sağlayabilir.
2. Kan Şekeri Stabilitesi
Tam karbonhidrat kısıtlaması kan şekeri dalgalanmalarını ortadan kaldırır. Şeker isteğini azaltır.
3. İşlenmiş Gıdaların Sıfırlanması
Diyetin sade yapısı gereği paketli ürünler, işlenmiş etler, şekerli gıdalar ve trans yağlar devreden çıkar.
4. Yüksek Protein Sayesinde Tokluk
Protein, en doyurucu makrolardan biridir. Açlık krizleri ve gece atıştırmaları büyük ölçüde azalır.
5. Mental Netlik
Keto diyetinde olduğu gibi keton kullanımı dikkat, enerji ve odaklanmayı artırabilir.
Carnivore Diyetin Olası Riskleri
1. Vitamin ve Mineral Eksiklikleri
Carnivore diyet içeriğinde sebze ve meyve olmadığı için:
- C vitamini
- K vitamini
- Folik asit
- Magnezyum eksiklikleri görülebilir.
Organ etleri bu açığı kısmen kapatsa da herkes için yeterli olmayabilir.
2. Kolesterol ve Kalp Sağlığı Riskleri
Doymuş yağ ve kırmızı et ağırlığı LDL kolesterolü yükseltebilir. Genetik yatkınlık önemli bir etkendir.
3. Lif Eksikliği
Carnivore diyet yaparken alacağınız lif miktarı tamamen sıfırdır. Bu yüzden bazı kişilerde kabızlık sorunu oluşabilir.
4. Uzun Vadede Beslenme Monotonluğu
Diyet çok katıdır; sosyal yaşamı olumsuz etkileyebilir.
Carnivore Diyette Tüketilebilecek Gıdalar
Aşağıdaki tabloda izin verilen ve önerilen besinler yer alıyor:
Carnivore Diyet Besin Tablosu
| Besin Grubu | Örnekler | Not |
|---|---|---|
| Kırmızı Et | Dana, kuzu, oğlak | Diyetin temeli |
| Beyaz Et | Tavuk, hindi | Tercihen derili |
| Balık & Deniz Ürünleri | Somon, sardalya, karides | Omega-3 desteği sağlar |
| Organ Etleri | Karaciğer, böbrek, yürek | Vitamin-mineral için gerekli |
| Yumurta | Tüm pişirme yöntemleri | Kolay sindirilir |
| Hayvansal Yağlar | Tereyağı, iç yağı, kuyruk yağı | Enerji kaynağı |
| Süt Ürünleri (opsiyonel) | Peynir, yoğurt | Herkes tolere edemeyebilir |
Carnivore Diyette Örnek 1 Günlük Beslenme Planı
Carnivore diyet listesi başlangıç için katı gelebilir, bu yüzden bu diyete kademeli olarak başlamanız daha uygun olabilir.
Kahvaltı
- 3 yumurta
- Tereyağında pişmiş dana füme
- Kemik suyu
Öğle
- Tuz ve karabiberle pişirilmiş 250 gram antrikot
- Üzerine eritilmiş iç yağı
Ara Öğün (İsteğe Bağlı)
- Haşlanmış 2 yumurta
- Peynir (laktozsuz tercih edilebilir)
Akşam
- Fırında somon
- Yanında karaciğer veya başka bir organ eti
Gün Boyu
- Su
- Elektrolit desteği: tuz, magnezyum, potasyum (zorunlu tavsiye)
Carnivore diyete kimler dikkat etmeli?
- Böbrek hastalığı olanlar
- Kolesterol problemi yaşayanlar
- Hamileler
- Kronik hastalığı olanlar
Bu kişiler mutlaka tıbbi takip altında olmalıdır.
Carnivore Diyetin Bilimsel Dayanakları
Henüz uzun vadeli çalışmalar çok sınırlıdır. Kısa vadede:
- inflamasyonun azalması
- kan şekeri istikrarı
- kilo kontrolü gibi sonuçlar gözlemlenmiştir.
Ancak uzun vadeli kalp sağlığı, bağırsak florası ve mikrobesin dengesi için kesin veriler yoktur.
Carnivore Diyet İçin İpuçları
- İlk 1-2 hafta adaptasyon sürecine hazırlıklı olun.
- Elektrolit dengesi çok önemlidir.
- Organ etlerini haftada 2-3 kez ekleyin.
- Yağ oranını yeterli tutun; aksi halde enerji düşüklüğü oluşur.
- Carnivore diyete bir anda değil, kademeli olarak başlamak daha rahat bir başlangıç aşaması geçirmenizi sağlar.